Kur. Sb. Mustafa KEMAL 1912 yılında Kuzey Afrika’da Osmanlı devletinin İtalyanlarla yaptığı Trablusgarp muharebeleri esnasında Derne’de iken Ali (Çetinkaya) beyde orada bir müfreze komutanı imiş. Ali bey Mustafa Kemal’i tanımadığından, daha önceden çok iyi tanıdığı Kur.Bnb. Enver’in başarılı olması için çalışırmış. Mustafa Kemal Bnb. Enver’i hiç sevmediği için Ali bey’de Mustafa Kemal’in aleyhinde bulunurmuş.

Dört yıl sonra kaymakam (yarbay) Ali bey Bitlis cephesindeki 16 ncı kolordunun ikinci tümeninde 14 ncü alay komutanı olmuştur. Bu sıralarda Çanakkale savaşları sonunda, 01 Nisan 1916’da Tuğgeneral (Mirliva) olarak başlangıçta karargah Diyarbakır’da olan 16 ncı kolordu komutanlığına Mustafa Kemal paşa tayin olmuştur. Mustafa Kemal paşa 16 ncı kolordu karagahına geldikten bir süre sonra denetlemelerine başlamış ve 14 ncü alayın bulunduğu Bitlis cephesine gelmiştir. Bunu haber alan kaymakam Ali Çetinkaya’da şafak atmıştır.

Zira Kuzey Afrika’daki Derne bölgesinde Mustafa Kemal’e yaptıklarının cezasını çekeceğini düşünmektedir. Mustafa Kemal paşa 14 ncü alayı iki gün denetler. Bu denetlemeleri esnasında birde harp tatbikatı yaptırır. Denetleme sonunda 14 ncü alayı çok başarılı bulur. Subayları toplar denetleme sonuçlarını açıklar ve nihayet 14. alay komutanı kaymakam Ali beyi (Çetinkaya) tebrik ve takdir eder. Kaymakam Ali bey Mustafa Kemal paşa’dan fenalık beklerken kendi subaylarının karşısında gördüğü tebrik ve takdir dolu sözlerden utanır ve sonradan bir mektupla Mustafa Kemal Paşa’dan Derne’de yaptıklarından dolayı özür diler.

Bu olaydan da anlaşılacağı gibi; Mustafa Kemal paşa kindar bir insan değildir. Duygularının etkisi altında kalmaz. Başarılı olanları, vazifesini iyi yapanları daima takdir eder. Hep pozitif verilere bakar, dedikoduyu sevmez ve itibar etmez. Astlarının fenalığını istemez, son derece hoşgörülü ve babacandır. Birliğinin gerçek bir baş öğretmenidir. Acaba insanlarımız günümüzde Mustafa Kemal paşa gibi mantıklı davranabiliyorlar mı, astlarına ve küçüklerine karşı hoşgörülü olabiliyorlar mı, örnek davranışlar sergilemeye önem veriyorlar mı?

                                                                                                                    Dr. Bekir APAK

                                                                                  (Tarih Dr. - E. Kur. Alb.)

                                                                                 HUZUR MAH. MUHTARI